TÌNH THẾ CẤP THIẾT THEO QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT HÌNH SỰ 2015

Không phải trường hợp nào hành vi gây thiệt hại, xâm phạm đến những khách thể được luật hình sự bảo vệ cũng là tội phạm và bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Gây thiệt hại trong tình thế cấp thiết là một trong những trường hợp như thế. Vậy, tình thế cấp thiết là gì? Trường hợp nào được xem là không vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết. Luật Hừng Đông xin được chia sẻ cùng bạn đọc về vấn đề này như sau:

Theo Điều 23 Bộ luật hình sự 2015 thì

+ Tình thế cấp thiết là tình thế của người vì muốn tránh gây thiệt hại cho quyền, lợi ích hợp pháp của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà không còn cách nào khác là phải gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa.

Hành vi gây thiệt hại trong tình thế cấp thiết không phải là tội phạm.

+ Trong trường hợp thiệt hại gây ra rõ ràng vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết, thì người gây thiệt hại đó phải chịu trách nhiệm hình sự.

Để được coi là gây thiệt hại trong tình thế cấp thiết và không phải chịu trách nhiệm hình sự khi có đủ những điều kiện sau:

+ Phải có sự nguy hiểm đang đe dọa gây ra thiệt hại ngay tức khắc

Sự nguy hiểm đang đe dọa gây ra thiệt hại có thể phát sinh từ nhiều nguồn khác nhau như: các hiện tượng thiên nhiên do bão lụt, động đất… cũng có thể phát sinh trong quá trình sản xuất lao động, sự tấn công của súc vật trong một hoàn cảnh đặc biệt buộc phải gây thiệt hại để bảo vệ một lợi ích lớn hơn

Sự nguy hiểm đang đe dọa gây thiệt hại phải là đe dọa ngay tức khắc mới được coi là trong trường hợp tình thế cấp thiết, nếu sự nguy hiểm đó chưa xảy ra hoặc đã kết thúc thì không được coi là gây thiệt hại trong tình thế cấp thiết

+ Sự nguy hiểm đang đe dọa phải là sự nguy hiểm thực tế

Sự nguy hiểm tuy mới đe dọa ngay tức khắc đến các lợi ích cần bảo vệ nhưng phải là sự nguy hiểm thực tế, nếu không có biện pháp để phòng thì nó sẽ gây thiệt hại ngay tức khắc. Mối quan hệ nhân quả giữa sự nguy hiểm với các lợi ích cần phải bảo vệ là mối quan hệ tất yếu, nếu không có biện pháp thì hậu quả tất yếu sẽ xảy ra.

Nếu sự nguy hiểm đó không chứa đựng khả năng thực tế gây ra hậu quả mà chỉ do người gây thiệt hại tưởng tượng ra thì không được coi là gây thiệt hại trong tình thế cấp thiết.

+ Việc gây thiệt hại để tránh một thiệt hại khác là sự lựa chọn duy nhất

Điều kiện này đòi hỏi người gây thiệt hại trong tình thế cấp thiết phải tính toán thật chính xác và nhanh chóng về khả năng đe dọa ngay tức khắc của sự nguy hiểm, nếu không chọn phương pháp gây thiệt hại thì tất yếu không thể tránh được thiệt hại lớn hơn. Nếu còn biện pháp khác để khắc phục sự nguy hiểm và việc gây thiệt hại là không cần thiết thì không thuộc tình thế cấp thiết

+ Thiệt hại gây ra phải nhỏ hơn thiệt hại muốn tránh  

Khi đánh giá so sánh giữa hai loại thiệt hại cũng cần phải xem xét một cách khách quan, toàn diện bởi vì thiệt hại gây ra là có thật còn thiệt hại muốn tránh là cái trừu tượng, vô hình, không thể cân đo đong đếm được, nó chỉ là những cái có thể xảy ra hoặc cùng lắm là tất yếu sẽ xảy ra nếu không được ngăn chặn. Vì vậy để tránh sự mặc cảm và quá khắt khe khi phải đánh giá giữa hai loại thiệt hại pháp luật quy định nếu gây thiệt hại rõ ràng là quá đánh thì mới bị coi là vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết

Bồi thường thiệt hại trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết

Theo Điều 595 BLDS 2015 thì

+ Trường hợp thiệt hại xảy ra do vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết thì người gây thiệt hại phải bồi thường phần thiệt hại xảy ra do vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết cho người bị thiệt hại.

+ Người đã gây ra tình thế cấp thiết dẫn đến thiệt hại xảy ra thì phải bồi thường cho người bị thiệt hại.

Để được giải đáp mọi thắc mắc liên quan hoặc cần hỗ trợ pháp lý về những vấn đề cụ thể khác, Quý khách vui lòng liên hệ đến hotline 024.35353005 hoặc gửi câu hỏi đến hòm thư email: luathungdong@gmail.com.

Rất mong được hỗ trợ và hợp tác. Xin chân thành cảm ơn!